W&T-onderwijs en ontwikkelingen bij de SCOPE basisscholen
Twee leerkrachten uit het primair onderwijs, Maaike Gerling-Rijswijk (De Rank) en Fred van Nassau (De Windroos), hebben dit jaar de post hbo-opleiding ‘Onderwijskundig Expert Wetenschap & Technologie’ gevolgd en succesvol afgerond. Tijdens de feestelijke diploma-uitreiking hebben Gerling en Van Nassau aan de aanwezigen een presentatie gegeven over het W&T-onderwijs en de ontwikkelingen in hun scholen.
Johan Vodegel, clusterdirecteur primair onderwijs: “In de voorgaande jaren zijn al negen andere SCOPE leerkrachten opgeleid tot onderwijskundig expert Wetenschap & Technologie (W&T). Op elke SCOPE basisschool zal een W&T-expert de ontwikkelingen leiden in het kader van Onderzoekend en Ontwerpend leren en de didactiek die daarbij hoort. Binnen de SCOPE basisscholen zijn al mooie ontwikkelingen gaande rond dit onderwerp.”
Begeleiding leerkracht van essentieel belang
Bij Onderzoekend & Ontwerpend Leren (OOL) voeren leerlingen onderzoek uit op basis van (eigen gestelde) onderzoeksvragen, of ontwerpen ze oplossingen voor geconstateerde problemen of behoeftes. Het is een onderwijsleerstrategie die sterk een beroep doet op de vaardigheden van het leren in de 21e eeuw. Vodegel legt uit: “De begeleiding van de leerkracht is tijdens deze fasen van essentieel belang om de leeropbrengsten bij de kinderen te verhogen. Dit vraagt van de leerkracht inzicht in de denk- en werkwijzen die bij onderzoeken en ontwerpen worden gebruikt. Maar ook een houding die leerlingen motiveert en uitdaagt op onderzoek uit te gaan, nieuwsgierig te zijn, problemen te signaleren en deze op te lossen.”
In 2020 is iedere basisschool in Nederland verplicht om wetenschap & technologie aan te bieden (Techniekpact 2013-2016). Dit is nodig omdat de samenleving een steeds grotere kennis van wetenschap en technologie vraagt. Vodegel: “Praktisch alle SCOPE basisscholen zijn bezig met W&T-ontwikkelingen; de één wat verder gevorderd dan de ander.” Bij Oranje Nassau heeft laatst een Indonesische delegatie van excellente leerkrachten de school in Zwammerdam bezocht om van hen op dit gebied te leren. “Maar ook op de andere scholen gebeuren al mooie dingen”, verklaart hij.
21e eeuwse vaardigheden
Fred van Nassau, leerkracht van De Windroos: “Het komende jaar zal bij ons de focus liggen op het beter toerusten van de leerkrachten op het geven van W&T-lessen. Er zullen meerdere themaweken volgen, gekoppeld aan onze methode ‘Topondernemers’. Daarnaast bieden we op vrijdagmiddag workshoprondes aan waar ook W&T wordt aangeboden.” Hij legt uit dat er inmiddels een werkgroep W&T is die zich gaat bezig houden met een leerlijn W&T en een observatie-instrument. Deze werkgroep zal hierbij de andere leerkrachten ondersteunen. “Er ligt nu een goed onderbouwde visie met een stappenplan hoe het er in 2020 op De Windroos uit komt te zien”, aldus Van Nassau.
Ook op De Rank is een werkgroep W&T gestart. Maaike Gerling, leerkracht van De Rank: “Met deze werkgroep willen wij vooral het team helpen. Onze school werkt met vier thema’s per jaar waarin we werken met onderzoeks- en ontwerpvragen. Er is één thema waar wij met de hele school aan werken. Hierin verwerken we 21e eeuwse vaardigheden.” Gerling vervolgt: “Wij willen de natuurlijke nieuwsgierigheid van de kinderen benutten en uitwerken naar een wetenschappelijke houding. Komend schooljaar gaan wij ons vooral richten op samenwerken, kritisch denken en communicatie. Hierbij zal de werkgroep begeleid worden om een goede leerlijn op te zetten en hoe wij onze leerlingen hierbij het beste kunnen volgen.”
Groei als W&T-expert
Zowel Gerling als Van Nassau vonden de opleiding ‘Onderwijskundig Expert Wetenschap & Technologie’ die inmiddels gewijzigd is naar ‘Coördinator Onderzoekend en Ontwerpend leren’, erg interessant. Van Nassau: “De didactiek achter W&T kwam aan bod, maar ook leerden we hoe je je team mee kunt nemen als W&T-expert, een visie te bepalen en om draagkracht te creëren. In de praktijk heeft dit opgeleverd dat elke leerkracht en leerling van onze school in aanraking is geweest met de didactiek achter W&T. Doordat we in februari drie weken lang een project hebben gehad dat in het teken van W&T stond.”
Gerling vult aan dat ze tijdens de opleiding een lessenserie moesten ontwerpen waarbij ze een collega van haar eigen school begeleidde. “Daarnaast moesten we een projectweek of projectdag ontwerpen waarbij we al onze collega’s begeleidden. En we hebben een visiestuk voor onze school geschreven.” Ze legt uit dat je bij al deze opdrachten werd beoordeeld op de competenties passend bij de opleiding, ze wilde vooral onze groei als W&T-expert kunnen zien gedurende de opleiding.”
Informatie over de opleiding ‘Coördinator Onderzoekend en Ontwerpend leren’ >
